


Informacje ogólne
Wełnowiec cytrusowiec (Planococcus citri) występuje na całym świecie i atakuje wiele różnorodnych roślin żywicielskich. W regionach świata o klimacie umiarkowanym ten wełnowiec stanowi problem w ogrodnictwie szklarniowym, a także w regionach tropikalnych i subtropikalnych na roślinach uprawianych na zewnątrz. Owad powoduje szkody zwłaszcza w drzewach owocowych i roślinach ozdobnych, szczególnie doniczkowych, takich jak: fikus, palmy, szeflera, kroton i żyworódka, ale także w różach i gerberach. Dodatkowo wełnowiec cytrusowiec (Planococcus citri) może również występować na ogórkach, melonach i bakłażanach.
Cykl rozwojowy i wygląd wełnowca cytrusowego
Dorosłe samice Planococcus citri mają 2,5–4 mm długości i 2–3 mm szerokości. Od strony grzbietowej mają owalny kształt; są miękkie i pokryte drobnym woskowym materiałem. Praktycznie się nie poruszają. Od innych wełnowców odróżniają się tym, że posiadają 18 par stosunkowo krótkich woskowych prętów wokół krawędzi ciała i dwa nieco dłuższe „włókna ogona”. Włókna ogona są zawsze krótsze niż 20% długości ciała. Wytwarzają niewielką ilość wosku, dzięki czemu ich jasnożółte do różowego ciało jest widoczne przez jego woskową osłonę. Na ciele często mają ciemniejszy podłużny pasek.
Dorosłe samce żyją krótko i trudno je zauważyć. Są mniejsze od samic, mają dwie pary skrzydeł i dwa długie włókna ogonowe. Ich jedynym zadaniem jest zapłodnienie samicy i gdy tylko samiec opuszcza kokon, udaje się na poszukiwanie partnerki. Zapłodniona samica składa kilkaset jaj w podłużnym kosmatym worku jajowym złożonym z białych woskowych nici. Po złożeniu jaj samica się kurczy i umiera. Z jaj rozwijają się nimfy w pierwszym stadium rozwojowym. Te pierwsze nimfy są zwane „gąsienicami”. Są bardzo aktywne w poszukiwaniu nowego miejsca żerowania i mogą przemieszczać się na znaczną odległość w obrębie rośliny. Męska nimfa przyczepia się do rośliny, natomiast samice pozostają ruchliwe przez cały okres rozwoju. Po drugim stadium rozwojowym męska nimfa tworzy ciemnobrązową przedpoczwarkę, z której szybko rozwija się poczwarka, wewnątrz białego kosmatego kokonu. Postać samic zmienia się w niewielkim stopniu, a po drugim i trzecim stadium rozwojowym stają się dojrzałe seksualnie. Wkrótce po uzyskaniu dojrzałości samice zaczynają wydzielać feromon płciowy, aby przyciągnąć samców. Samce zwykle latają tylko wczesnym rankiem.
Objawy uszkodzeń
Chociaż większość gatunków wełnowców żeruje na nadziemnych częściach rośliny, niektóre gatunki wysysają pokarm z korzeni, natomiast inne tworzą galasy. Kilka gatunków może również przenosić szkodliwe wirusy.
Wełnowcowate wyrządzają szkody na plonie na różne sposoby:
Nimfy i samice wysysają sok z rośliny, hamują wzrost i powodują deformację i/lub żółknięcie liści, czasami następuje defoliacja. Ogólnym efektem jest redukcja fotosyntezy, a tym samym zmniejszenie plonu. Kwiaty i owoce często opadają.
Sok roślinny jest bogaty w cukry, ale ma niską zawartość białka. Aby pozyskać wystarczającą ilość białka, wełnowcowate muszą spożywać duże ilości soku, usuwając nadmiar cukrów w postaci spadzi. Na spadzi często wyrasta czarna pleśń (Cladosporium spp.). Dodatkowo biała woskowa wydzielina wełnowców zmniejsza wartość ozdobną zaatakowanych roślin. Owoce i kwiaty są również zanieczyszczone, co czyni je niezdatnymi do sprzedaży, a obniżony poziom fotosyntezy w liściach również zmniejsza produkcję kwiatów i owoców.
W przypadku roślin ozdobnych sama obecność wełnowców wystarcza, aby produkt był niezdatny do sprzedaży. Bardzo mała populacja może zatem spowodować znaczne szkody gospodarcze.