Informacje ogólne
Jedynym znanym stadium wszystkich gatunków grzybów Alternaria jest stadium rozmnażania bezpłciowego. Konidia i grzybnia zimują w glebie i resztkach pouprawowych i wywołują pierwotną infekcję liści. Okres przetrwania może wynosić kilka lat, a w przypadku gatunków grzybów Alternaria do ośmiu lat.
Grzyby Alternaria wywołują alternariozę ziemniaka i alternariozę pomidora, która objawia się plamami na liściach, płatkach i łodygach. Plamy te charakteryzują się ciemnobrązowymi koncentrycznymi pierścieniami, które powstają w wyniku zarodnikowania. Różne gatunki mogą powodować inne objawy.
Cykl rozwojowy i wygląd alternariozy
Pierwotna infekcja liści grzybami Alternaria solani może rozprzestrzenić się na kwiaty (co jest szczególnie niebezpieczne w przypadku upraw w celu produkcji nasion) i na koronę.
Zarodnikowanie grzybów Alternaria zachodzi w temperaturze od 2–4°C do 28–30°C (optymalna temperatura mieści się w zakresie od 15 do 28°C) i przy wilgotności względnej (RH) ponad 90% lub gdy liście są mokre. Pomiędzy gatunkami występują nieznaczne różnice w optymalnej temperaturze, ale ogólnie ryzyko infekcji grzybami Alternaria jest większe w dość ciepłych i wilgotnych warunkach. Do infekcji może dojść w ciągu kilku godzin, zmiany mogą się pojawić od dwóch do trzech dni później, a zarodnikowanie może nastąpić w ciągu pięciu dni. Do infekcji dochodzi zarówno w sposób bezpośredni, jak i przez rany i aparaty szparkowe. Zarodniki są roznoszone przez wiatr, a w przypadku niektórych gatunków — przez krople deszczu.
Objawy uszkodzeń
Grzyby Alternaria solani powodują powstawanie małych plam na liściach o barwie od zielonej po ciemnobrązową. Plamy te przekształcają się następnie w ciemnobrązowe kanciaste zmiany z żółtą otoczką, ograniczone użyłkowaniem liści. Zmiany mogą łatwo pękać. Innymi objawami są brązowe zmiany na łodydze i piętce. Na owocach, po stronie łodygi, pojawiają się ciemne, zapadnięte, skórzaste uszkodzenia.
Objawy uszkodzeń
Zapobieganie alternariozie
- Usuń pozostałości upraw, chwasty i rośliny samosiewne.
- Używaj czystych nasion i materiałów do rozmnażania.
- Stosuj płodozmian, zwłaszcza gdy głównym źródłem infekcji są zarodniki żyjące w glebie. W szczególności pszenica i jęczmień zmniejszają liczbę przetrwałych konidiów w glebie.
- Używaj odmian odpornych na alternariozę (Alternaria solani).
- Zapobiegaj uszkodzeniom podczas zbiorów (ziemniaków i marchwi).
- Zebrane plony przechowuj w temperaturze 0–1oC.
- A. brassicae oraz A. brassicicola: dostosuj datę siewu, aby uniknąć warunków sprzyjających infekcji.
- W szklarniach: unikaj wysokiej wilgotności względnej.
Zapobiegaj chorobom roślin poprzez zapewnienie optymalnych warunków uprawy.