Plutella xylostella

Tantniś krzyżowiaczek

Informacje ogólne

Tantniś krzyżowiaczek (Plutella xylostella) gatunek owada z rodziny tantnisiowatych (Plutellidae). Atakuje warzywa kapustowate (kapusta głowiasta, odmiany kalafiora, brokuła i inne). Obecnie występuje we wszystkich miejscach, w których rosną warzywa, którymi się żywi. Uważany za najbardziej rozpowszechniony gatunek z rzędu motyli i ciem (Lepidoptera). Dorosłe osobniki mogą pokonywać duże odległości z wiatrem, aby osiedlić się w uprawach w innym miejscu.

Cykl rozwojowy i wygląd tantnisia krzyżowiaczka

Jaja tantnisia są owalne, spłaszczone. Początkowo żółte lub bladozielone, z czasem ciemnieją. Składane są pojedynczo lub w małych grupach po kilka sztuk, najczęściej wzdłuż nerwu liścia lub w jego zagłębieniach, rzadziej na ogonkach liścia.

W zależności od temperatury powietrza tantniś może rozwinąć nawet 4 pokolenia w ciągu roku. Występują cztery stadia larwalne. Pierwsze stadium to larwa – gąsienica o zielonym lub bladożółtym kolorze z małymi białymi plamkami i kilkoma krótkimi włoskami. Są małe i bardzo ruchliwe. Z początku żerują wewnątrz liścia, aby następnie wygryzać jego powierzchnię.

Poczwarki pokryte są białym, luźnym, jedwabistym kokonem, zwykle uformowanym na dolnych lub zewnętrznych liściach. Często przyklejają się do liści, na których żerowały gąsienice. Wiosenne pokolenie gąsienic żeruje na zawiązkach róż kalafiorów lub brokułów, zawiązujących się główkach kapusty czy w liściach sercowych. W kalafiorze i brokułach przepoczwarczenie może wystąpić w kwiatostanach. Początkowo poczwarka jest różowawo-biała do różowo-żółtej, a przed pojawieniem się dorosłego osobnika zmienia kolor na brązowy.

Dorosły osobnik jest smukły, z wyraźnymi czułkami. Przednie skrzydła są jasnobrązowe z jasną linią na tylnym brzegu. Tylne skrzydła są szare, wąskie i spiczaste w kierunku wierzchołka. Patrząc z boku, końcówki skrzydeł wydają się lekko wywinięte do góry. Grzbiet jest oznaczony szerokim kremowym lub jasnobrązowym pasem.

Tantniś krzyżowiaczek jest słabym lotnikiem, pokonującym niewielkie odległości. Jest jednak łatwo przenoszony przez wiatr na bardzo duże odległości.