Kategoria: Wiedza
Data publikacji: kwietnia 27, 2020

Podstawowe informacje o nicieniach

Heterorhabditis bacteriophora

Co to są nicienie? Czy nicienie są szkodliwe? Jak działają?

Nicienie kojarzą się z pasożytami, szkodliwymi organizmami, które niszczą uprawy. Nie mija się to z prawdą, gdyż niektóre gatunki rujnują uprawy. Jednak nie wszystkie – niektóre gatunki nicieni są pożyteczne i wykorzystywane w biologicznej/integrowanej ochronie roślin. Jak to jest z tymi nicieniami? Zacznijmy od początku.

Co to są nicienie?

Szacuje się, że na świecie występuje od 400 000 do 10 000 000 gatunków nicieni. Mają obły, wydłużony kształt, są makroskopowej wielkości, ich długość często nie przekracza 1 mm. Nicienie dostosowane są do życia w różnych środowiskach, żyją w glebie, w zbiornikach wód słodkich jak i słonych. Odżywiają się martwą materią organiczną, bakteriami czy sokami roślinnymi. Większość gatunków nicieni to szkodniki dla roślin, zwierząt i ludzi. Niemniej, wśród nicieni można znaleźć również sprzymierzeńców wykorzystywanych z powodzeniem w ochronie roślin. I to są właśnie nicienie pożyteczne, które występują w naszych produktach.

Nicienie entomopatogeniczne – pożyteczni pomocnicy w walce ze szkodnikami

Nicienie entomopatogeniczne mają przystosowane ciało i otwór gębowy do atakowania wybranych gatunków stawonogów. Mogą być ściśle wyspecjalizowane i będą atakować tylko jeden gatunek owada. Są również gatunki nicieni, które mogą infekować określone grupy owadów np. larwy szkodliwych chrząszczy z rodziny poświętnikowatych tj. chrabąszcz majowy, guniak czerwczyk, ogrodnica niszczylistka. Nicienie chętnie atakują także opuchlaki. Opuchlaki są powszechnie znane ze skali wyrządzanych szkód. Są to chrząszcze z rodziny ryjkowcowatych wyrządzające ogromne straty w szkółkach roślin ozdobnych a także na plantacjach roślin jagodowych, szczególnie w truskawkach. Ich larwy żerują w ziemi zjadając korzenie co może prowadzić do całkowitego zniszczenia uprawy. Kolejnym szkodnikiem są ziemiórki. Larwy tych niepozornych muszek żerują w wilgotnym podłożu zjadając młode korzenie roślin. Są bardzo niebezpieczne w produkcji rozsady i dla młodych roślin, gdy roślina nie zbudowała jeszcze mocnego systemu korzeniowego. Nicienie chętnie atakują wspomniane wcześniej szkodniki i zabijają je. Jak to robią? Ważny jest tutaj ich cykl życiowy.

Steinernema carpocapsae Steinernema carpocapsae

Cykl życiowy nicieni – jak one działają?

Cykl życiowy nicieni dzieli się na dwie fazy. Faza wolnożyjąca - są to larwy III stadium, które mają zdolności migracyjne i efektywnie poszukują swoich ofiar. Do owadów wnikają poprzez naturalne otwory (gębowy, odbytowy) a także przetchlinki. Przetchlinki są to otwory w powłokach ciała owadów prowadzące do tchawek w których zachodzi wymiana gazowa. W momencie wniknięcia nicienia do ciała owada następuje faza pasożytnicza. Dalszy rozwój przebiega wewnątrz żywiciela. Przedostając się do środka uwalniają specyficzną, toksyczną dla larw bakterię z rodzaju Photorhabdus lub Xenorhabdus (gatunek bakterii zależy od gatunku nicienia). Bakterie namnażają się i zatruwają organizm ofiary w przeciągu 48 godzin. Rozkładające się wnętrze żywiciela jest pożywką dla nicieni, które rozpoczynają proces namnażania. Żyją tak długo aż nie skończy się pożywienie i miejsce. W warunkach produkcyjnych możemy wtedy zaobserwować, że larwy zmieniają stopniowo kolor z przezroczystych czy kremowych do koloru żółtego lub brązowego.

Młode nicienie odżywiają się we wnętrzu larwy do momentu wykorzystania jej zasobów. Po całkowitym uśmierceniu szkodnika oraz przejściu całego cyklu rozwojowego, wydostają się z niego kolejne, namnożone już larwy 3 stadium, które od razu zaczynają poszukiwać kolejnych żywicieli. Larwa 3 stadium jest w stanie przetrwać w glebie bez żywiciela (w sprzyjających warunkach przez około 14 dni), gdyż korzysta z substancji pokarmowych zgromadzonych w swoim ciele.

Steinernema feltiae Steinernema feltiae

Warto podkreślić, że nicienie nie będą atakować innych organizmów ze względu na swoje preferencje – nie zaatakują np. dżdżownicy. Są również bezpieczne dla nas – konsumentów. Spokojnie możemy jeść plony, gdzie zostały zastosowane nicienie. Nicienie entomopatogeniczne są ściśle wyspecjalizowane aby atakować owady co sprawia, że są doskonałą bronią biologiczną do walki ze szkodnikami roślin. To wpisuje się w nasze czasy, gdzie my, jako konsumenci, doceniamy a wręcz szukamy bezpiecznej, zdrowej i wolnej od chemii żywności. Żywność chronioną sposobami biologicznymi możemy spożywać bez obaw o zanieczyszczenie jej szkodliwymi środkami chemicznymi.

W których produktach nicienie znalazły zastosowanie?

Larvanem, Entonem i Capsanem zawierają unikatowe szczepy nicieni wyspecjalizowane do walki z określonym szkodnikiem.

W wyborze produktu najlepszego w zwalczaniu szkodników pomoże nasz konsultant.