

Śmietka cebulanka — opis i cykl rozwojowy
Śmietka cebulanka (Delia antiqua) to powszechnie występujący w Polsce szkodnik. Szara muchówka o przezroczystych skrzydłach mierzy od 5 do 7 mm długości.
Składane przez nią wydłużone białe jaja mają 1-2 mm długości. Najczęściej składane są między liśćmi, w łuskach lub w glebie w pobliżu roślin. Najniebezpieczniejsze dla upraw są larwy, które uszkadzają liście, korzenie oraz piętki. Prowadzi to do opóźnienia wzrostu, zmniejszenia plonów, więdnięcia rośliny, żółknięcia i zasychania. Uszkodzone rośliny są także bardziej podatne na infekcje wywoływane przez patogeny.
Larwy żerują przede wszystkim w uprawie cebuli, szalotki, pora, szczypiorku oraz czosnku.
Aby zminimalizować szkody spowodowane przez śmietkę cebulankę, należy uwzględnić płodozmian oraz unikać sadzenia roślin o długim okresie kwitnienia obok siebie. Skutecznym sposobem kontrolowania populacji tego szkodnika jest wykorzystanie naturalnych wrogów lub chemicznych środków ochrony roślin.
Oznaki występowania śmietki cebulanki
Pierwsze dorosłe osobniki śmietki cebulanki zazwyczaj pojawiają się w maju, po około 2-3 tygodniach pojawia się pierwsze pokolenie larw. Żerowanie larw drugiego pokolenia tego szkodnika przypada na okres od połowy lipca do września.
Regularna lustracja plantacji jest kluczowa. Należy zwracać uwagę na więdnięcie, wypadanie lub żółknięcie liści roślin. Miejsca żerowania śmietki mogą być porażone przez patogeny, dlatego miękkie lub zgniłe cebulki mogą również świadczyć o występowaniu larw w uprawie.
Szkody wyrządzone przez śmietkę cebulankę
Larwy pierwszego pokolenia żerują na roślinach w fazie 1-3 liści (maj/czerwiec). Powodują uszkodzenia w formujących się liściach, a także w korzeniach i piętkach warzyw cebulowych. Drugie pokolenie niszczy cebule, ząbki czosnku, piętki oraz łodygi.
Uszkodzenia te mogą obniżyć jakość cebul i sprawić, że roślina będzie bardziej podatna na choroby i szkodniki. Poważnie uszkodzone cebulki mogą zmięknąć lub zbutwieć, przez co nie będą nadawały się do spożycia.
Biologiczne zwalczanie śmietki cebulanki
Stosowanie biologicznych preparatów i pożytecznych organizmów jest skuteczną metodą zwalczania śmietki cebulanki (Delia antiqua). Naturalnym wrogiem śmietki są pożyteczne nicienie z gatunku Steinernema feltiae. Aplikację przeprowadza się w postaci oprysku lub przez linię kroplującą. Po zastosowaniu nicienie wyruszają w poszukiwaniu larw, wnikają w ciało szkodnika i doprowadzają do jego śmierci.
Stosowanie pożytecznych nicieni jest w pełni bezpieczne dla ludzi i zwierząt oraz niesie wiele korzyści w porównaniu z metodą zwalczania za pomocą środków chemicznych. Nicienie Steinernema feltiae są gatunkiem entomopatogenicznym, co oznacza, że mogą żyć i rozmnażać się tylko w ciele żywiciela-owada. W przypadku jego braku umierają.