Biologiczne zwalczanie szkodników, znane jest również jako biokontrola. Polega na wykorzystaniu naturalnych wrogów takich jak drapieżniki, parazytoidy lub patogeny do ochrony upraw przed szkodnikami. Ta metoda zapewnia harmonijne współdziałanie z naturą i pomaga utrzymać równowagę ekosystemów. Chroni uprawy, eliminując konieczność stosowania chemicznych środków ochrony.
Biologiczna ochrona upraw przed szkodnikami polega na wprowadzaniu do upraw rolnych pożytecznych organizmów, takich jak pasożytnicze błonkówki i drapieżne roztocza. Ich zadaniem jest aktywne zwalczanie szkodliwych owadów. Alternatywnie, można zastosować mikrobiologiczne środki owadobójcze oparte na naturalnie występujących bakteriach, wirusach lub grzybach, aby skutecznie zwalczać konkretne gatunki szkodników bez uszkadzania innych organizmów.
W przeciwieństwie do chemicznych pestycydów stosowanie biologicznych środków ochrony minimalizuje negatywny wpływ na środowisko i zmniejsza ryzyko oporności na pestycydy. W obliczu rosnącego popytu na produkty ekologiczne, biologiczne metody zwalczania szkodników stają się przyszłościowym wyborem dla rolnictwa i ochrony upraw.
W odróżnieniu od chemicznych pestycydów szkodniki rzadko stają się odporne na naturalnych wrogów.
Szkodniki zazwyczaj nie rozwijają odporności na naturalnych wrogów w porównaniu z pestycydami chemicznymi.
Biologiczne metody zwalczania szkodników w przeciwieństwie do pestycydów chemicznych, nie szkodzą środowisku i chronią ekosystemy.
Biologiczne zwalczanie szkodników redukuje konieczność regularnego stosowania środków chemicznych.
Metody biologicznego zwalczania szkodników są bezpieczne dla ludzi i zwierząt domowych, co czyni je niegroźnym rozwiązaniem.
Istnieją trzy podstawowe rodzaje biologicznych metod zwalczania szkodników: zachowawcze, klasyczne i rozszerzone.
Ochrona zachowawcza koncentruje się na zwiększaniu obecności naturalnych wrogów i pożytecznych organizmów w środowisku. Jednocześnie utrzymuje równowagę między szkodnikami i ich drapieżnikami. Zamiast wprowadzać nowe organizmy, tworzy się warunki sprzyjające przetrwaniu i aktywności istniejących pożytecznych gatunków. Przykładem może być np. sadzenie określonych kwiatów, zapewniających schronienie pożytecznym owadom, takim jak biedronki i pasożytnicze osy. Zachowując i pielęgnując naturalne drapieżniki, ochrona biologiczna pomaga z czasem kontrolować populacje szkodników.
Ochrona klasyczna obejmuje wprowadzanie naturalnych wrogów w celu zwalczania gatunków inwazyjnych. Metoda sprawdzi się, gdy nowy gatunek szkodnika stanowi poważne zagrożenie dla rolnictwa lub ekosystemów. Zadaniem naukowców jest identyfikacja naturalnych wrogów danego szkodnika. Następnie przeprowadzane są rygorystyczne testy, by upewnić się, że nie wpłyną one na gatunki inne niż docelowe. W przypadku pozytywnych wyników naturalni wrogowie są uwalniani w uprawie. Przykładem takich działań może być wprowadzenie australijskiego chrząszcza do Ameryki Północnej, który pomógł kontrolować populacje poduszkowców. Klasyczna kontrola biologiczna ma na celu zbudowanie samowystarczalnej populacji wprowadzonego naturalnego wroga, aby zahamować rozwój populacji szkodników.
Ochrona rozszerzona to strategia zwalczania szkodników, która opiera się na regularnym wprowadzaniu naturalnych wrogów lub korzystnych organizmów do określonego obszaru, w celu redukcji populacji szkodników. W przeciwieństwie do klasycznej kontroli biologicznej kontrola wspomagająca koncentruje się na krótkoterminowych, ukierunkowanych interwencjach. Metoda ta jest często stosowana w rolnictwie w celu rozwiązania bezpośrednich problemów ze szkodnikami. Przykładowo, można wypuszczać drapieżne roztocza w celu zwalczania inwazji przędziorków w szklarniach. Wspomaganie kontroli biologicznej jest szczególnie przydatne w przypadku braku wystarczającej ilości naturalnych wrogów do skutecznego zwalczania presji szkodników, zapewniając szybkie rezultaty.
Biologiczne zwalczanie szkodników wykorzystuje naturalnych wrogów, takich jak drapieżniki, pasożytnicze osy i patogeny, aby kontrolować populacje szkodników.
Biologiczne środki kontroli zostały z powodzeniem wdrożone i skutecznie zwalczają szkodniki w wielu uprawach. Rozwiązania nie znajdą jednak zastosowania we wszystkich uprawach.
Biologiczne metody zwalczania szkodników są ukierunkowane na konkretne szkodniki. Dzięki temu ewentualne szkody dla pożytecznych owadów są zminimalizowane.
Początkowe koszty wdrożenia są bardzo różne w zależności od zastanych problemów w danej uprawie. Docelowo takie rozwiązania są opłacalne ze względu na lepszą jakość i zwiększone plony.
Biologiczne metody zwalczania szkodników wpisują się w założenia rolnictwa ekologicznego. Dzięki nim unikamy stosowania chemicznych pestycydów.
W niektórych sytuacjach zastosowanie obu metod może zwiększyć ochronę przed szkodnikami. Przed zastosowaniem chemicznych pestycydów zalecane jest sprawdzenie działania środka na naturalnych wrogów w bazie danych skutków ubocznych.