Capsanem
Informacje ogólne
Zwójka cyklamenowa (Clepsis spectrana) pochodzi z północno-zachodniej Europy. Jest to bardzo żarłoczny gatunek, który powoduje uszkodzenia w uprawach kapusty, jabłek i gruszek, a także klonu, topoli i świerka oraz wielu dzikich roślin zielnych. W związku z tym, że obecnie stosuje się mniej pestycydów o szerokim spektrum działania, zwójka cyklamenowa stała się również szkodnikiem upraw szklarniowych. Może ona powodować ogromne szkody w uprawach roślin ozdobnych, takich jak róża, alstremeria, azalia, cyklamen i kalanchoe, a w szczególności w uprawach gerbery. Gatunek ten stanowi coraz większy problem również w uprawach chryzantemy, a od połowy lat osiemdziesiątych powoduje uszkodzenia w uprawach słodkiej papryki. W przypadku chronionych upraw miękkich owoców gąsienice żerują również na truskawkach, porzeczkach, jeżynach i malinach.
Cykl rozwojowy i wygląd zwójki cyklamenowej
Dorosła samica ma około 12 mm długości i brunatnożółty kolor z ciemniejszymi plamami. Samiec jest nieco mniejszy, szczuplejszy i jaśniejszy oraz ma wyraźniejsze plamy. Zarówno samica, jak i samiec mają dwie brązowe plamy na każdym skrzydle. W stanie spoczynku dwie skrajne plamy wyglądają prawie jak litera „V”. W stanie spoczynku skrzydła pozostają złożone prawie poziomo wzdłuż ciała. Czułki są cienkie i średniej długości. Ćmy fruwają w ciemności.
Gąsienica składa jednorazowo od 10 do 90 jaj w żółtym kolorze i pokrywa je galaretowatą substancją. Jaja składane są na górnej stronie liści, najchętniej na żyłkach głównych lub wgłębieniach epidermy. Głowa i tarczka przedtułowiowa gąsienicy ma kolor od ciemnozielonego do czarnego. Odwłok jest w kolorze brązowym z bocznymi paskami, które czasami są jaśniejsze. Część brzuszna jest jaśniejsza niż część grzbietowa. Wypustki porastają włoski, które są jaśniejsze niż całe ciało.
Gąsienica ma zatem raczej nieciekawy wygląd. Gąsienice żerujące na kwiatach słodkiej papryki są dużo jaśniejsze i mają ciemne boczne paski. Gąsienice są stosunkowo wąskie i mają maksymalnie 25 mm długości. Są nieco owłosione i mają cztery pary posuwek (nóżek odwłokowych). Gąsienice tworzą sieci, w których się ukrywają. Żyją także w owocach bądź kwiatach. To właśnie sieci powodują, że liście się zwijają. Wiele z sieci jest pustych i uważa się, że w okresie rozwoju gąsienice tworzą wiele takich sieci. Poczwarka ma ok. 1 cm długości i jest brązowa. Przepoczwarzanie odbywa się wewnątrz sieci.
Objawy uszkodzeń
Gąsienice żywią się głównie liśćmi, kwiatami i pąkami. Starsze gąsienice luźno zwijają młode liście, które rosnąc tworzą zwoje z dużymi otworami do karmienia. Gąsienice mogą również wgryzać się w roślinę: młode gąsienice wyjadają sobie ścieżkę od otwierającego się pąka do końcówki, podczas gdy starsze gąsienice wyjadają otwór w pędzie, wydrążają go i powodują, że pęd lub cała roślina więdnie i umiera.
