Sposób na mączlika potwierdzony badaniami

Uprawa oraz produkcja pomidorów pod osłonami na polskim rynku ma się bardzo dobrze. W 2023 roku zanotowano wzrost uprawy o 5% w porównaniu do roku 2022. Choć nie brakuje wyzwań i wirusów dziesiątkujących uprawy, wciąż najpoważniejszym zagrożeniem są szkodniki – oprócz przędziorka również mączliki i wciornastki. Na rynku nie brakuje chemicznych środków ochrony roślin, jednak konsumenci coraz częściej oczekują warzyw i owoców bez chemicznych pozostałości. Czy taka ochrona jest w ogóle możliwa?

Mały szkodnik, wielkie zniszczenia

Mączlik szklarniowy (Trialeurodes vaporariorum) oraz mączlik ostroskrzydły (Bemisia tabaci) to najliczniejsi przedstawiciele rodziny mączlikowatych (Aleurodidae). Optymalna temperatura do ich rozwoju waha się między 21 a 25°C. Uprawy szklarniowe i pod osłonami idealnie wpisują się w te warunki, dlatego szkodniki występują w nich praktycznie przez cały rok.

Niebezpieczne są zarówno larwy, jak i osobniki dorosłe, które wysysają soki z tkanki liści. Uszkodzona i pokryta spadzią roślina jest podatna na choroby wywoływane przez patogeny, a jej wzrost i owocowanie są obniżone. Populacja szkodnika rozwija się błyskawicznie, dlatego regularna lustracja jest absolutną koniecznością. Włączenie ochrony roślin powinno mieć miejsce nawet przy stwierdzeniu obecności kilku osobników. Najczęściej stosowana ochrona chemiczna przynosi coraz słabsze rezultaty – ze względu na szybką zastępowalność pokoleń szkodniki nabierają odporności na poszczególne substancje. Zupełnie inaczej wygląda sytuacja w przypadku naturalnych wrogów, biologicznych środków ochrony roślin oraz metod mechanicznych

Remedium na szkodniki prosto z natury

Już na początku sezonu wegetacyjnego do uprawy można wprowadzić drapieżnego pluskwiaka. Macrolophus pygmaeus zwalcza nie tylko mączliki. Aktywnie wspomoże również zwalczanie skośnika pomidorowego (Tuta absoluta) oraz przędziorka chmielowca (Tetranychus urticae). Ten pożyteczny organizm zamieszkujący tekturowe, w pełni biodegradowalne zawieszki w produkcie Mirical, jest łatwy w aplikacji i wysoce skuteczny w temperaturze powyżej 20°C.

Przy pierwszych oznakach mączlika do uprawy można wprowadzić produkt Enermix, zawierający pasożytnicze błonkówki Eretmocerus eremicus i Encarsia formosa. Dorosłe samice błonkówek pasożytniczych atakują larwy mączlika w stadiach rozwoju od drugiego do czwartego. Same dorosłe błonkówki również potrafią żerować na mączliku. Pierwszy z wymienionych tu organizmów pozostanie aktywny nawet w temperaturze przekraczającej 30°C.

Zalecane jest również zastosowanie biologicznego środka ochrony roślin* NoFly. Ten biologiczny insektycyd zawiera zarodniki grzyba Paecilomyces fumosoroseus szczep FE9901. Proszek służy do sporządzenia zawiesiny wodnej, która po aplikacji pokrywa liście roślin. Gdy zarodniki NoFly wejdą w kontakt z mączlikiem, zaczynają intensywnie się namnażać. Porażony szkodnik przestaje żerować w zaledwie 10h po aplikacji a jego śmierć następuje w przeciągu 72h. Co ciekawe, w warunkach wysokiej wilgotności względnej (<50%) pożyteczny grzyb może rozwijać się poza ciałem mączlika, produkując nowe zarodniki. Produkt jest niezwykle uniwersalny – można stosować go z naturalnymi wrogami w dowolnym momencie uprawy. Nie mają tu zastosowania okresy karencji jak w przypadku ochrony chemicznej. Jedynym zaleceniem jest wyłączenie siarki na 3 dni przed i po aplikacji.

Skuteczność potwierdzona badaniami

Przeprowadzone badania w warunkach szklarniowych wykazały wysoką skuteczność NoFly w redukcji populacji mączlika i innych szkodników roślin.

Testy obejmowały następujące zabiegi:

• Preparat NoFly (1 kg, 2 kg i 3 kg)
  Dawka 500 l/ha stosowana 3 razy co 7 dni (2×10⁹ CFU/g),
• Biologiczny środek referencyjny, zawierający grzyb Beauveria bassiana
  Dawka 0,25 kg/ha stosowany 2 razy co 14 dni (1×10⁹ CFU/g),
• Najczęściej stosowane chemiczne składniki aktywne do zwalczania mączlika w pomidorze
  Pyriproxifen 10% w/V w dawce 0,25 l/ha
  Acetamipryd 200 g/kg stosowany 3 razy co 7 dni.

Oceny przeprowadzano przed pierwszą aplikacją (7 DDA), następnie po 7 dniach przed drugą aplikacją (7DAB). Kolejne oceny zostały przeprowadzone odpowiednio po trzeciej (5DAC) i ostatniej aplikacji (10 DAC).

Wyniki badań:

NoFly vs standard biologiczny (oparty na B. bassiana)

Pod koniec badania produkt NoFly uzyskał podobną lub lepszą skuteczność zwalczania mączlika. Dotyczy to zarówno nimf, jak i osobników dorosłych (Tabela 1 oraz Tabela 2, fioletowy kwadrat).

NoFly vs ochrona chemiczna

Bio insektycyd NoFly uzyskał podobną lub lepszą skuteczność w zwalczaniu dorosłych mączlików w porównaniu z ochroną chemiczną (Tabela 1, czerwony kwadrat). W przypadku nimf ochrona chemiczna wykazywały wyższą skuteczność (Tabela 2, czerwony kwadrat).

Ochrona mieszana

Jeszcze lepsze wyniki zostały osiągnięte, łącząc ochronę biologiczną i chemiczną. Przeprowadzono 2 zabiegi produktem NoFly z jednym zabiegiem środkami chemicznymi (Tabela 1 oraz Tabela 2, pomarańczowy kwadrat). Takie połączenie prezentuje zintegrowane podejście do ochrony przed szkodnikami.

Ochrona z poszanowaniem natury

Badania oraz opinie zadowolonych plantatorów potwierdzają skuteczność rozwiązań biologicznych w zwalczaniu mączlika. Ochrona biologiczna ma to do siebie, że skupia się na zwalczaniu konkretnego szkodnika, nie powodując szkód w delikatnym ekosystemie uprawy. Produkty nie wykazują szkodliwości względem zapylaczy, co jest częstym problemem w ochronie chemicznej. Pożyteczne organizmy można stosować samodzielnie lub ze sobą łączyć, tym samym zwiększając ochronę lub zakres działania w danej temperaturze. Stosując jedynie ochronę biologiczną, otrzymamy wysokiej jakości produkt bez chemicznych pozostałości. Łącząc produkt NoFly z ochroną chemiczną możemy zredukować tradycyjną ochronę nawet do 42% (w zależności od środka chemicznego i warunków).

Wymagania konsumentów rosną, a co za tym idzie, rosną również wymagania wobec producentów. Coraz więcej substancji chemicznych jest również wycofywanych ze względu na swoją szkodliwość. To idealny moment, aby przyjrzeć się biologicznym alternatywom, które nie są trudne w aplikacji i stosowaniu. Eliminowane są także wszelkie okresy karencji, zarówno jeśli chodzi o stosowane środki, jak i fazy wzrostu rośliny. Eksperci ochrony z Koppert chętnie doradzą i pomogą we wprowadzaniu rozwiązań biologicznych. Prezentowane tu rozwiązania z powodzeniem są stosowane w innych szklarniach i tunelach na terenie naszego kraju.

_{*Biologiczny insektycyd dopuszczony do obrotu na podstawie zezwolenia MRiRW nr R- 23/2021wu z dnia 29.10.2021 r. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące na rodzaj zagrożenia i przestrzegaj zasad bezpiecznego stosowania produktu wskazanych na etykiecie. Nabycia środków ochrony roślin mogą dokonywać jedynie osoby pełnoletnie, posiadające kwalifikacje wymagane od osób nabywających środki ochrony roślin określone w art. 28. Ustawy z dnia 8 marca 2013 o Środkach Ochrony Roślin.}